مقاله زیر از زبان محمد تهامی نژاد تهیه کننده و کارگردان فیلم های مربوط به بازی ها و ورزش های محلی در سیستان وبلوچستان ( از جمله کودی کودی ، خسو خسو ،کشتی کچ گردان ، توتن رانی در سیستان و شتر سواری در خاش و خر ارابه رانی در چابهار) می باشد:
در اواسط دهه شصت که با این بازی محلی آشنا شدم هنوز به عرصه بازی های آسیایی وارد نشده بود . بنا به اطلاع سایتword IQ فدراسیون کبدی هندوستان در سال 1950 تأسیس شد و کبدی ، اولین بار در سال 1990 به بازی های آسیایی چین راه یافت .
در اواسط دهه شصت حسن بشکوفه طرح 54 فیلم گزارشی یا مستند از ورزش های بومی – محلی را در شبکه روستا به تصویب رساند و فیلم های مربوط به بازی ها و ورزش های محلی در سیستان وبلوچستان ( از جمله کودی کودی ، خسو خسو ،کشتی کچ گردان ، توتن رانی در سیستان و شتر سواری در خاش و خر ارابه رانی در چابهار) را من ساختم.
ادم هست کودی کودی در یکی از روستاهای شرق سیستان ( بخش میانکنگی یا روستای بنجار ) اجرا شد . دو گروه با لباس های غالبأ محلی در زمینی خاکی که با گچ به دو بخش تقسیم شده بود برابر هم قرار گرفتند . یک طرف مدافع و طرف دیگر مهاجم بود . یار مهاجم می بایست کودی کودی گویان به زمین حریف حمله می کرد تا بادست یک یا چند نفر را بزند و تا از نفس نیفتاده بر گردد . طرف مقابل نیز می کوشید او را بگیرد یا از دستش خود را کنار بکشد . در میان هیجان تماشاچیان که دور تادور نشسته یا ایستاده بودند و با مراقبت دو نفر" اوسا " یا داور که از دوطرف انتخاب می شد بازی تا سوختن یاران یک طرف ادامه می یافت . در آخر بازی هم بازندگان به برنده ها کولی دادند و جوایز جنسی مسابقه توزیع شد .
بازی های رسمی در زمینی خطکشی شده ، درون سالن و به مدت چهل دقیقه و در دو نیمه بیست دقیقه ای برگزار می شود .در اجرای محلی اش نیز سوختن تعیین کننده ی زمان و مدت بازی است.
از دوستان سیستانی معنا و نگارش وتلفظ صحیح کودی کودی را پرسیدم ؟ به من گفتند : نمی توانم بگویم معنای درست این لغت را می دانم . اگر آنطور که در زابل گفته می شود " کودی" باشد ، معنایش این است که " چه کسی پیدا می کند ؟" کی پیدا می کند ؟ . اما اگر" کبدی" با شد به معنای که بود ؟ است.
رئیس الذاکرین گفتند که روستائیان زابلی وقتی شب از مزرعه باز می گشتند این بازی را می کردند تا هم سرگرم شوند هم آمادگی بدنی بدست بیاورند . در این بازی لفظ کوادی یا کادی کادی را بدون نفس تکرار می کردند معنایش هم این است که کجا هستی که بزنمت . کجا هستی ؟کدام طرف هستی؟"
ودر بارۀ تلفظ کلمه ، برایم گفت :
نه کودی کودی است نه کبدی کبدی بلکه کودّی ( با تشدید روی دال ) است .البته برای عوام ، تبدیل "واو " به "ب" چیز عادی ای است . اصل کلمه کودّی است .
کودّی، جزو مجموعه بازی هایی است که شب هنگام اجرا می شد. اساسأ در سیستان بیشتر بازی ها شب هنگام اجرا می شده چون قدرت و کیفیت دشمن یابی در شب را تقویت می کرد وفلسفه دومش این بود که روز مشغله کار وجود داشت . البته تمام بازی ها در روز هم اجرا می شد.
آقای رئیس الذاکرین در مورد معنای واژه کودّی کودّی با توجه به این که در شب اجرا می شده ، گفتند :
از نظر معنا هم انگار این است که " کدام حدود هستی؟ کجایی؟"
منبع: سایت کانون جهانی نخبگان سیستان
نظرات شما عزیزان: