های بادی

آسیا  بادی

میرا ث فرهنگی هر قوم و ملتی را نمی توان به ابنیه ها یی چون کاخ ها ، کاروانسراها و یا مجموعه ای از سفالینه  ، آبگینه و اشیا سنگی یا فلزی محدود ومنحصر کرد. بلکه تاسیساتی از  این قبیل که بیانگر خلاقیت و ابتکار پیشینیان است را می باید به عنوان میراث فرهنگی گذشتگان  برای آگاهی و پزوهش نسل حاضر و آیندگان نگاهداری نمود ودر مورد تاریخ پیدایش و تکامل آن پزوهش های بیشتری به عمل آورد.

آسیای بادی نمونه نبوغ و استعداد نیاکان ما در زمانی بوده که نیروی محرکه مورد نیاز در بسیاری از جوامع بشری به نیروی دام و انسان محدود می شد اما آنها توانستند این نیروی طبیعی را به خدمت گرفته و از آن  در جهت آبادانی منطقه و رفاه عمومی بهره برند. شاید در شرایط کنونی با خیل عظیم اختراعات و ابداعات ، آسیای بادی سیستان با ظاهری عاری از ظرافت ، چندان جالب به نظر نیاید ولی اگر به یاد آوریم که پیدایش آن به 2000 سال پ.م زمانی که امکانات محدود ی در دسترس بود و علوم گوناگون هنوز در مراحل نخست خود بودند. بر می گردد اهمیت فنی و ساخت آن را بهتر درک خواهیم کرد. دانشی که فراتر از زمان خود بود آن اندازه برتر و بالاتر که قابل انطباق باعصر کنونی می باشد.

تعریف آسیا های بادی

آسیای بادی  آسیایی را گویند که به قوت باد بگرددو با نام های آسیا چرخ ،  باد آس و آس باد شده است. (دهخدا 0 علی اکبر- لغت نامه . قسمت آ . آسیا چرخ ) اعراب طواحین الریاح می گفتند . مقدسی در احسن التقاسیم طواحین الریاح سیستانی رایکی از عجایب دیار سیستان می شمارد که به وسیله باد ، گندم را آرد می کند .

در کتاب ماتیکان سیستان آمده است که یکی از صنایع سیستان ، آسیاهای بادی اند که جغرافی نگاران عرب به اتفاق از آن سخن به میان آورده اند . هنگام ورود عرب ها به سیستان یگانه چیزی که مایع تعجب شان گردید همین آسیاهای بادی بود.(محمدی خمک . جواد . ماتیکان سیستان . مشهد. واژیران ، 1389 )

قدمت آسیاهای بادی

برخی از نویسندگان ، زمان پیدایش آسیاهای بادی را به دویست سال پیش از میلاد مسیح نسبت میدهند ( هفت کشور . صورالاقالیم. به تصحیح منوچهر ستوده ، بیاد فرهنگ . ایران زمین  ص9 )

ابن خلدون مورخ مشهور عرب به وجود آسیا های بادی سیستان را مربوط به قبل از حمله  اعراب به این سرزمین می داند

(ابن خلدون ، تاربخ ابن خلدون ، ترجمه عبالحی آیتی )

آسیاهای بادی به عنوان منبع نیرو در تمدن های یونان و روم ناشناخته بو ده است . گزارش نخستین پس از اسلام مدارک مشخص تری درباره آسیاهای بادی واقعی که برای خرد کردن دانه ها و بالا بردن آب به کار می رفته به دست می دهند.

 

زادگاه آسیا های بادی

پزوهشگران و مورخان در این که سیستان  خاستگاه آسیاهای بادی است هم نظرند. مسعودر در مروج الذهب  می گوید :

( سیستان دیار باد است و همان شهری است که گویند باد آنجا آسیاها را می گرداند و آب را از چاه کشیده باغها را سیراب می کند و در همه دنیا شهری نیست که بیش تر از آن جا از باد سود برد و خدا داناتر است .) ل

منبع : وبلاگ گروه تاریخ آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان

منبع عکس: خبر گزاری جمهوری اسلامی ایران

 

 ادامه مطلب...